Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 2013

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά από τα Στύρα : τα παραδοσιακά μας κάλαντα


από την κ. Σοφία Μούτσου
Λυκειάρχη - τ. Δήμαρχο Στυρέων



Η λαϊκή μούσα είχε στιχοπλέξει σε κάθε τόπο τα δικά του Κάλαντα για την υποδοχή του καινούργιου χρόνου. Στην περιοχή των Στύρων  τα παραδοσιακά κάλαντα καταγράφηκαν από μαρτυρίες κατοίκων στη δεκαετία του 1980 από τον κ. Χρήστο Κων. Μητροπέτρο που με το μακρόχρονο έργο του για την τοπική λαϊκή παράδοση διέσωσε πολλά και σημαντικά στοιχεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Να λοιπόν τι τραγουδούσαν οι καλαντιστές τα παλιά χρόνια στα Στύρα και στα γύρω χωριά…

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά κι αρχή του Γενναρίου,
Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία
Βαστάει εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι
Το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί ν’ ομίλει.
Βασίλη πόθεν έρχεσαι και πόθεν κατεβαίνεις
Από τη μάνα έρχομαι και στο σχολειό πηγαίνω.
Κάτσε να φας κάτσε να πιεις κάτσε να τραγουδήσει
Κάτσε τον πόνο σου να πεις να μας καλοκαρδίσεις.
Εγώ γράμματα μάθαινα τραγούδια δεν ήξεύρω.
Αφού μαθαίνεις γράμματα πες μας την αλφαβήτα.
Στηρίχθη στο ραβδάκι του να πει την αλφαβήτα
Χλωρό ραβδί, ξερό ραβδί, χλωρά βλαστάρια πέτα,
Κι απάνω στα βλαστάρια του πέρδικες κελαίδούσαν
Δεν ήταν μόνο πέρδικες ήταν και αηδονάκι,
Κατέβηκε μια πέρδικα να βρέξει το φτερό της
Να λούσει τον αφέντη μας τον πολυχρονεμένο.
Για σένα πρέπει αφέντη μου καρέκλα καρυδένια,
για ν’ ακουμπάς τη μέση σου τη μαργαριταρένια.
Πολλά είπαμε τ’ αφέντη μας ας πούμε της κυράς του.
Κυρά ψηλή, κυρά λιγνή, κυρά γαϊτανοφρύδα
που ‘χεις τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγγάρι ‘στήθι,
κυρά μας γλυκομίλητη στον κόσμο ξακουσμένη.
Πολλά είπαμε και της κυράς να πούμε στα παιδιά σας,
παιδιά πού’ναι στα γράμματα, παιδιά  στους ξένους τόπους
του χρόνου και τ’ αντίχρονου σαν τούτες τις ημέρες
όλοι μαζί να χαίρεστε με μόσχους και κανέλες.
Εδώ που τραγουδήσαμε πέτρα να μη ραγίσει
Κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χίλια χρόνια να ζήσει
Κι αν έχει κόρη όμορφη να βγει να μας κεράσει.
Και του χρόνου.

Τα κάλαντα αυτά δεν τα τραγουδούσαν μόνο παιδιά αλλά και μεγάλοι καλαντιστές που τους συνόδευαν με τις λύρες, τις τσαμπούνες, τα νταούλια, τα «διολιά» και τα λαούτα οι παλιοί λαϊκοί οργανοπαίχτες. Ένας μάλιστα απ’ αυτούς, ο πιο φημισμένος τσαμπουνιέρης της περιοχής, ο Καψαλιώτης Θοδωρής Μπουγιούκος, είχε πάει πολλές φορές ως την Αθήνα για να τραγουδήσει με την τσαμπούνα του τα κάλαντα.

Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τ’ Αρβανίτικα Αγιοβασιλιάτικα Κάλαντα, που επίσης τραγουδούσαν οι πρόγονοί μας. 
Είναι γεμάτα από εξαιρετικές εικόνες, χρώματα, πλάσματα, ευχές για τον καινούργιο χρόνο «Βίτι ιρί» όπως λέγεται, τον νοικοκύρη, τη νοικοκυρά, το σπίτι και την προκοπή των νοικοκυραίων του σπιτιού, ενώ είναι πολύ έντονα τα φιλάνθρωπα αισθήματα των ανθρώπων για όσους δυστυχούν αυτές τις άγιες μέρες !!! Τραγουδούσαν λοιπόν οι αρβανίτες παππούδες μας με λύρα και νταούλι :
Η μεταγραφή του αρβανίτικου ιδιώματος γίνεται με βάση τα στοιχεία της Γλωσσολογίας (linguistics) για την απόδοση των ήχων καθώς είναι μόνο προφορική η "γλώσσα" αυτή και δεν υπάρχει αλφάβητο.

Μιρ να έρδι βίτι ιρί                             Με το καλό να έρθει ο νέος χρόνος
Μιρ τe να πλικίενj                               καλώς να μας αρέσει
Γκέγκενj βλέζερj γκεγκενj                 Ακούστε, αδέρφια, ακούστε
Σj νεστρ θόιν μοτμε                            σαν αύριο, έλεγαν παλιά,
Αϊ τσe οτ πρωτοβινj                            αυτός που θα πρωτόρθει 
Τj μπιέρe αυλοπορτέζν                       να σας χτυπήσει την αυλόπορτα
Κα νj ντουμέ τj γιεπνj                         από ένα δώρο να του δώσετε
Ψε ιστ κλιsheσe πανηγυρ                    γιατί γιορτάζει η εκκλησία
Τσe ιsh νj νιέρι                                     που ήταν ένας άνθρωπος έναρετος
Νj νιέρι σιούμ γλυκομοίρj                  ένας άνθρωπος πολύ καλότυχος 
Τσe εθο’ι’ν Σινβασίλe                         που τον έλεγαν Αγιο-Βασίλη.
Νj εθατeντρου κεϊ πeρ μπαστουν        Ενα ξερό ξύλο είχε για μπαστούνι
Εκej πeρ τe κουμπίσεϊ                         το είχε για ν’ακουμπάει,
νeμάλe τe aτe εθατe ντρου                  επάνω σ’αυτό το ξερό το ξύλο
ντι ζογκ ishve εδε κeντο’ι’ν                 δυο πουλιά ήταν και κελαηδούσαν
τσe κε’ι’ν σιτ σj διαμάντ                     που είχαν τα μάτια σα διαμάντια ,
χρυσάφ ντe φλιουτουράδ                    και χρυσαφένια φτερά.
Νκγρίχουνj βλεζερj βεshιουνj             Σηκωθείτε ,αδέρφια, ντυθείτε,
Κα κλιshια τe μος λίψενj                     από την εκκλησία να μη λείψετε,
Τeμjρ σπιρτ τe κeνj                              καλή ψυχή να έχετε .
Κα κλιshια πο τe πρίρενj                     Από την εκκλησία όταν γυρίσετε,
Ντe στeπj τe βeνj                                 στο σπίτι να πάτε
Σουφράν τe στρόνj                               το σοφρά να στρώσετε,
Τe χάνj εδέ τe πίνj                                να φάτε και να πιείτε
Πο τe γιέτ εδέ ντονj φτωχό                  Αν είναι και κανένας φτωχός ,
Ντον γκιτόν εσκρέτ εδέ sheμούντ       κανένας γείτονας έρημος και άρρωστος ,
Τι θονj εδέ ατία τe βίνj                         να του πείτε και αυτού να έρθει ,
Τe χα’ι’ εδέ τe pij                                 να φάει και να πιει.
Αντe γιένj γεωργόνj                             Αν είστε γεωργοί ,
Νj μίλj shosh μπουκ τe μπeνj               χίλια κόσκινα στάρι να κάνετε .
Αντe γιένj τσοπάν με δι εδέ με δεν      Αν είστε τσοπάνηδες με γίδια και με πρόβατα ,
Νιόρα του θρέσινe κοπέν                     Γρήγορα να σας φωνάζουν στο κοπάδι.*
Αντe μπeνj νιάτρ πουν                          Αν κάνετε άλλη δουλειά,
Διαφορί τe κένj λιούμ                           Το κέρδος σας να είναι ποτάμι.
Ζότι ε ζόνια ε στeπίς                             ο νοικοκύρης και η κυρά του σπιτιού,
Βίτρα shιούμ τe ρόιν                             Χρόνια πολλά να ζήσουνε.
Εδέ μοτ τe γιέμι μjρ                              Και του χρόνου να είμαστε καλά ,
Τe θόμι μέτα Σινβασίλινe                     να πούμε πάλι τον Άγιο Βασίλη,
Με γκόλνje εδέ με λύρeνe                    με το στόμα και με τη λύρα!





ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ !!!



*Όταν το κοπάδι χίλιαζε, έβαζαν τον ντελάλη για φωνάξει το γεγονός στην περιοχή……

Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 2013

Νίκος Σκαλκώτας, από τη Χαλκίδα στο διεθνές μουσικό πάνθεον


                                                          
Ο Νίκος Σκαλκώτας, ένας από τους σημαντικότερους έλληνες συνθέτες του 20ου αιώνα γεννήθηκε στη Χαλκίδα στις 8 Μαρτίου 1904 και πέθανε στην Αθήνα 19 Σεπτεμβρίου 1949. 
Επηρεασμένος από την Ελληνική παραδοσιακή μουσική συνέθεσε εξαιρετικά κομμάτια που την αναδεικνύουν σε μοναδικό συνδυασμό με την κλασσική.
Υπήρξε ένα ελεύθερο πνεύμα, ένας πραγματικά μεγάλος μουσουργός, που δυστυχώς αντιμετώπισε τον φθόνο των συγχρόνων του μουσικών σε πολύ μεγάλο βαθμό. Εφυγε πολύ νέος αλλά άφησε πίσω του ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο που έχει πλέον αναγνωριστεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό !! 

Βιογραφία
Ο Νίκος Σκαλκώτας γεννήθηκε στη Χαλκίδα στις 8 Μαρτίου 1904. Ο πατέρας του Αλέκος ήταν φλαουτίστας στη Φιλαρμονική της Χαλκίδας. Από την ηλικία των πέντε ετών άρχισε να μαθαίνει βιολί με τον θείο του και το 1910 η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα για να του προσφέρει την ευκαιρία πληρέστερης μουσικής μόρφωσης. Γράφτηκε στο Ωδείο Αθηνών και το 1918 αποφοίτησε με την ανώτατη διάκριση («Χρυσό Μετάλλιο») για την ερμηνεία του στο «Κοντσέρτο για βιολί» του Μπετόβεν. Τα επόμενα χρόνια έπαιζε βιολί σε διάφορες εκδηλώσεις, ενώ ποιήματά του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Νουμάς».
Το 1921 λαμβάνει υποτροφία από το Ίδρυμα Αβέρωφ για ανώτερες σπουδές βιολιού στο Βερολίνο. Γρήγορα, όμως, θα προσανατολιστεί στη σύνθεση, με δασκάλους τον Κουρτ Βάιλ, τον Φίλιπ Γιάρναχ και τον «πάπα της πρωτοπορίας» Άρνολντ Σένμπμπεργκ, ο οποίος τον εκτιμούσε ιδιαίτερα. Μαζί του έμεινε ως το 1931, χάρη σε νέα υποτροφία που του προσέφερε ο Εμμανουήλ Μπενάκης. Παράλληλα, έπαιζε βιολί σε ελαφρές ορχήστρες για να συμπληρώνει το εισόδημά του.


Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Βερολίνο έγραψε πάνω από 70 έργα, τα περισσότερα από τα οποία χάθηκαν. Παρά την εκτίμηση που έτρεφε στον Σένμπεργκ, δεν ακολούθησε τυφλά το δωδεκαφθογγικό σύστημα του δασκάλου του, αλλά ανέπτυξε μια δική του απόλυτα πρωτότυπη παραλλαγή. Από τη σχέση του με την γερμανίδα βιολονίστρια Ματίλντε Τέμκο με την οποία χώρισε το 1931 είχε αποκτήσει δύο παιδιά, την Άρτεμη και ένα βρέφος που χάθηκε στη γέννα. Ακολούθησε μια περίοδο μεγάλης μουσικής δημιουργίας μέχρι το 1935.
Τον Μάιο του 1933 επιστρέφει στην Ελλάδα και από την πρώτη στιγμή αντιμετώπισε τον φθόνο και την καχυποψία του μουσικού κυκλώματος (Φιλοκτήτης Οικονομίδης, Μανώλης Καλομοίρης, Δημήτρης Μητρόπουλος, Σπύρος Φαραντάτος), παρότι ήταν γνωστή η αξία του.
Στα μουσικά πράγματα της Ελλάδας κυριαρχούσαν άνθρωποι συντηρητικών αντιλήψεων, που σχετίζονταν με τη λεγόμενη «Εθνική Σχολή» και δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να κατανοήσουν τις νέες μουσικές προτάσεις του Σκαλκώτα. Ισχυρίζονταν ότι έγραφε ακαταλαβίστικη μουσική, που ήταν αντίθετη με τους κανόνες που διδάσκονταν στα ωδεία και διέδιδαν πως ήταν ήταν τρελός! Ο μουσικολόγος και βιογράφος του Σκαλκώτα Γ. Γ. Παπαϊωάννου αποκαλεί τη συμπεριφορά τους απέναντι στον Σκαλκώτα «μεγάλη συμπαιγνία» και πιστεύει ότι το πληθωρικό του ταλέντο θα τους επισκίαζε και θα τους εξοστράκιζε από τις «καρέκλες» τους.
Όλες οι πόρτες ήταν κλειστές για τον Σκαλκώτα. Για να ζήσει δέχεται να παίξει βιολί σε ένα από τα τελευταία αναλόγια της Κρατικής Ορχήστρας και αργότερα στις Ορχήστρες της Λυρικής και της Ραδιοφωνίας, παρά την αναμφισβήτητη αξία του ως βιολονίστα. Ως αντίδοτο, άρχισε να συνθέτει πυρετωδώς από το 1935 και ως το 1945 είχε γράψει πάνω 100 έργα. Κλεισμένος στον δικό του κόσμο και αποκομμένος εντελώς από τις ευρωπαϊκές τάσεις ανέπτυξε ένα δικό του, εντελώς προσωπικό ύφος.


Tο 1946 παντρεύτηκε την πιανίστρια Μαρία Παγκαλή κι ένα χρόνο αργότερα ήρθε στη ζωή ο γιος τους Αλέκος, που διακρίθηκε ως ζωγράφος. Ακολούθησε μια νέα περίοδος δημιουργικής σιωπής, αλλά από το 1949 άρχισε να συνθέτει με τους παλιούς του ρυθμούς νέα έργα και να ενορχηστρώνει παλιότερα. Πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου 1949 από επιπλοκές που προκάλεσε η αμελημένη περισφιγμένη κήλη του. Δύο ημέρες αργότερα γεννήθηκε ο δεύτερος γιος του, Νίκος, που τον γνωρίζουμε ως πρωταθλητή Ελλάδας στο σκάκι.

Ο Σκαλκώτας ανακαλύφθηκε ως συνθέτης μετά τον θάνατό του, χάρη στην πρωτοβουλία φίλων και θαυμαστών του (Γ.Γ. Παπαϊωάννου, Γιώργος Χατζηνίκος κ.ά.), που ίδρυσαν την «Εταιρεία Φίλων Σκαλκώτα» για να διαφυλάξουν και να διαδώσουν το έργο του, που περιλαμβάνει πάνω από 170 έργα (κοντσέρτα, συμφωνικές σουίτες, μουσική δωματίου, χορούς και τραγούδια). Το 60% των προχωρημένων έργων του ακολουθεί ένα δικής του επινόησης δωδεκαφθογγικό σύστημα, ενώ το 40% ανήκει σε άλλα σειραϊκά, «ελεύθερα» συστήματα σύνθεσης.
Εκτός από τα προχωρημένα (ατονικά) έργα του, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 85% της παραγωγής του, περίπου ένα 12% αφορά σε απλούστερα, τονικά και τροπικά έργα, όπως οι περίφημοι «36 Ελληνικοί Χοροί για ορχήστρα» και το λαϊκό μπαλέτο «Η Θάλασσα», που ενσωματώνουν στοιχεία της ελληνικής δημοτικής μουσικής με ένα τρόπο τελείως προσωπικό και πρωτοποριακό. Ο Σκαλκώτας επεδίωκε να συλλάβει την ουσία της και δεν ήθελε μόνο να αξιοποιήσει την εθνική μας κληρονομιά, όπως η πρώτη γενιά των συνθετών της «Εθνικής Σχολής».
Σήμερα, ο Νίκος Σκαλκώτας θεωρείται ένας από τους σημαντικούς συνθέτες του 20ου αιώνα. Ο αυστροβρετανός μουσικολόγος και κριτικός Χανς Κέλερ πλειοδοτεί και σε ένα κείμενό του αναφέρει ως κορυφαίους συνθέτες του 20ου αιώνα τα τέσσερα «Σ»: Σένμπεργκ, Στραβίνσκι, Σκαλκώτας και Σοστακόβιτς.

Νίκος Σκαλκώτας : Επτά ελληνικοί χοροί

Σύμφωνα με τον συνθέτη και μεγάλο μελετητή του έργου του Νίκου Σκαλκώτα, Γιάννη Α. Παπαϊωάννου, το μουσικό έργο και η ανάπτυξη του ύφους του Σκαλκώτα χωρίζονται σε τρεις περιόδους:
1η Περίοδος (1927-1938)
Περιλαμβάνει και την εποχή που ο Σκαλκώτας βρισκόταν στη Γερμανία. Εκείνη τη περίοδο, κυριαρχεί στα έργα του αυστηρός δωδεκαφθογγισμός. Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις, όπως οι "36 Ελληνικοί Χοροί" που δημιουργήθηκαν εκείνη την περίοδο.
Εγραψε :
Οκτέτο (1931)
Πιάνο Τρίο (1936)
Συμφωνική Σουίτα Νο.1 (1929)
2η Περίοδος (1938-1945)
Ο Σκαλκώτας δημιουργεί έργα μεγάλης διαρκείας και συλλογές συντομότερων έργων. Τα έργα εκείνης της εποχής είναι πιο επικά, με ηρωικώτερη διάθεση.
Εγραψε :
Κονσέρτο για Πιάνο και δέκα Πνευστά Όργανα (1939)
Η Επιστροφή του Οδυσσέα (1942)
32 Κομμάτια για Πιάνο (1940)
3η Περίοδος (1946-1949)
Η τελευταία περίοδος πριν πεθάνει.Δημιουργεί έργα με δραματικότερη και σκυθρωπή διάθεση. Εκείνη τη περίοδο, εμφανίζονται και έργα εξ' ολοκλήρου τονικά και αρμονικά.
Εγραψε :
Η Θάλασσα (λαϊκό μπαλέτο) (1948-49)
Ελληνικός Χορός σε Ντο Ελάσσονα (1949)
Κονσερτίνο για Πιάνο (1948-49)

Γενικά, σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του ο Σκαλκώτας παρέμεινε πιστός στα νεοκλασικά ιδανικά της "Νέας Αντικειμενικότητας" (Neue Sachlichkeit) και της "απόλυτης μουσικής" που διακηρύχθηκαν το 1925. Καλλιέργησε επίμονα κλασικές φόρμες, αλλά ο κατάλογος των έργων του χωρίζεται σε έργα ατονικά και τονικά, ενώ και οι δύο κατηγορίες εκτείνονται χρονικά σε όλη τη συνθετική του καριέρα. Αυτή η φαινομενική ανομοιογένεια μπορεί να εντάθηκε από την αγάπη του για την ελληνική παραδοσιακή μουσική. Παρόλα αυτά, παρέμεινε σκεπτικιστής στις προσπάθειες των Ελλήνων συγχρόνων του να την ενσωματώσουν στο σύγχρονο συμφωνικό στυλ, και μόνο σε ένα μεγάλο έργο αντιπαρέθεσε και ανάμειξε το παραδοσιακό, το ατονικό και το δωδεκαφθογγικό στυλ: η "προγραμματική μουσική" στο παραμυθόδραμα του Χρήστου Ευελπίδη "Με του Μαγιού τα μάγια" ο Σκαλκώτας ήταν προφανώς απρόθυμος να αναπτύξει το είδος αυτό των δομικών και στυλιστικών τάσεων που θα είχε προδώσει τα ιδανικά του για ενοποίηση, τα οποία είχε κληρονομήσει από τον Σένμπεργκ. 
Έτσι μπορεί να ιδωθεί σαν ένας σύνδεσμος ανάμεσα στην Δεύτερη Σχολή της Βιέννης και τη Σχολή του Μπουζόνι και του Στραβίνσκυ.
Ο Σκαλκώτας ήταν ικανός να συνδέει διαφορετικά και κατά κάποιο τρόπο αντιθετικά στοιχεία και να μη συμβιβάζεται, αλλά μάλλον να εμπλουτίζει τη δική του αυθεντικότητα, ποικιλία και δύναμη έκφρασης. Παρόλα αυτά η μουσική του είχε μόνο περιορισμένη επιρροή στις μεταπολεμικές τάσεις, ακόμα και στην Ελλάδα, πιθανόν εξ αιτίας των χωρίς συμβιβασμούς απαιτήσεων του τόσο από τον ακροατή όσο και από τον εκτελεστή, και των φαινομενικά συντηρητικών δομικών και θεματικών του προτιμήσεων.
Σήμερα θεωρείται παγκοσμίως αδιαμφισβήτητα ένας από τους μεγάλους μουσικούς του 20ου αιώνα.

Με αφορμή τα 60 χρόνια από το πρόωρο θάνατό του το 2009 παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη νέα έκδοση "Νίκος Σκαλκώτας- Ένας έλληνας Ευρωπαίος" Το μουσείο Μπενάκη εξέδωσε το βιβλίο αυτό ως φόρο τιμής στο συνθέτη που, παρά τη σύντομη ζωή του, μας κληροδότησε εκατό περίπου έργα υψηλής ποιότητας και παγκόσμιας αποδοχής. Στον τόμο συνεργάστηκαν 14 Έλληνες και ξένοι μουσικολόγοι, συνθέτες, μαέστροι, ιστορικοί, κριτικοί και μεταφραστές, υπό την εποπτεία του συνθέτη Χάρη Βρόντου, ο οποίος είχε και την καλλιτεχνική επιμέλεια της έκδοσης.
Πολύ ενδιαφέρον επίσης είναι το βιβλίο του Γιώργου Χατζινίκου (που υπήρξε φίλος του συνθέτη) με τίτλο «Νίκος Σκαλκώτας: Μια ανανέωση στη προσέγγιση της μουσικής σκέψης και ερμηνείας»
Ο δήμος Χαλκιδέων διοργάνωσε επίσης στις 4, 5 και 6 Σεπτεμβρίου το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Φιλαρμονικών, το οποίο ήταν  αφιερωμένο στο Νίκο Σκαλκώτα για τα 60 χρόνια από το θάνατό του.


Ας δούμε όμως και τι έγραψε το 1978 ο σημαντικός Ευβοέας λογοτέχνης Τάσος Ζάππας για τον Νίκο Σκαλκώτα στο βιβλίο του "Ευβοϊκά Β" :

"Κάθε φορά που περνάω από τη Χαλκίδα, έρχεται στη σκέψη μου ο Νίκος Σκαλκώτας. Εκείνο το ξερακιανό παιδί με τα γυαλάκια του και τη συνήθως μελαγχολική μορφή. Δεν τονε γνώρισα ποτέ προσωπικά, μα τον έπαιρνε συχνά το μάτι μου, με το βιολί του κάτω απ΄την αμασχάλη του, πότε στο ωδείο και πότε στην κρατική ορχήστρα. Αυτό το παιδί που είχε γεννηθεί εδώ σε τούτη την αρχαία πόλη, πλάι στα τότε γαλάζια νερά που αφροκοπάγαν, όσο ζούσε, θαρρώ κανείς δεν το είχε προσέξει, έξω από τους καθηγητές του εδώ και στην ξένη, ειδικότερα στο Βερολίνο όπου σπούδασε δώδεκα ολόκληρα χρόνια.Μα κι όταν γύρισε εδώ το 1933, πάλι δεν το προσέξανε. Ο τόπος του μπορεί με πολλή συγκατάβαση να του επιφύλαξε κάποια θέση εκεί, στα δευτερεύοντα βιολιά της κρατικής ορχήστρας. Ετσι, ο Νίκος Σκαλκώτας, έμεινε αποτραβηγμένος στη μοναξιά του, παραγνωρισμένος, γεμάτος πίκρα, απογοήτευση νομίζω και ένδεια. Κι εκεί, σ΄αυτή την πίκρα και την παραγνώριση της αξίας του - καθώς έγινε με πολλά από τα μεγάλα μουσικά πνεύματα - κλεισμένο στον εαυτό του, με πικρή τη γεύση της ζωής στα χείλη, γεμάτο αποκαρδίωση, το παιδί αυτό της Χαλκίδας με τα στοχαστικά κι ονειροπόλα μάτια του, έσβησε στις 19 του Σεπτέμβρη 1949. Και η τότε κρατική ορχήστρα, που είχε καταδεχθεί να το παραχωρίσει ένα σκαμνί στα πίσω βιολιά της, μπορεί να είπε από μέσα της "έχασε η Βενετιά βελόνι".
Ο Σκαλκώτας όμως, που πέρασε τόσο βιαστικά και τόσο ταπεινά από τη ζωή, και που δεν είχε αξιωθεί να λάμψει τότε με τη μουσική του ιδιοφυία, ευτύχησε να γνωρίσει παγκόσμια μεταθανάτια δόξα. Και είναι γι' αυτό το παιδί της Χαλκίδας, που γράφονται σήμερα από τους μεγαλύτερους μουσικοκριτικούς του κόσμου και τα πιο έγκυρα φύλλα, φράσεις σαν αυτές : "Η εμφάνιση του Σκαλκώτα υπήρξε ένα μουσικό γεγονός που είχε τις μεγαλύτερες συνέπειες για το μέλλον", "διαπιστώνουμε πως η Υφήλιος άλλη μια φορά παράβλεψε έναν από τους μεγάλους της, ένα νέο ελληνικό θαύμα."
Ομως σ' αυτή την Υφήλιο, που τον παράβλεψε, ο Σκαλκώτας χάρισε στα εικοσιπέντε μόνο χρόνια της δημιουργικής του σταδιοδρομίας, 150 έργα. Πώς το μπόρεσε αυτό; Πώς βγήκε από μέσα του αυτός ο εκπληκτικός αριθμός των 150 συνθέσεων; Αυτό ίσως δεν θα το μάθουμε ποτέ. Εκείνο που ξέρουμε με βεβαιότητα είναι πώς αυτός ο παραγνωρισμένος στην εποχή του δημιουργός, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των μεγάλων μουσικών δημιουργών της εποχής και η καλλιτεχνική του προσφορά λογαριάζεται από τις πιο πολυσήμαντες του καιρού μας.
Είχα παρακολουθήσει, θυμάμαι, την τρίτη συναυλία, με έργα ελλήνων συνθετών της Ενώσεως Ελλήνων Μουσουργών, τον Απρίλιο του 1957, στην αίθουσα του "Παρνασσού" αφιερωμένη στον Νίκο Σκαλκώτα και τον Αιμίλιο Ριάδη. Είχε λάμψει η μουσική ιδιοφυϊα, η πλούσια φαντασία και το σπινθηροβόλο πνεύμα του Χαλκιδαίου μουσουργού.
Είχα στοχαστεί κάποτε ότι θα μπορούσε να θεμελιωθεί στη Χαλκίδα ή στην κοντινή Ερέτρια, ένας θεσμός που να λεγόταν "Μουσικές Γιορτές Σκαλκώτα". Θα μπορούσε κάθε δυο χρόνια να οργανώνεται ένας κύκλος μουσικών εκδηλώσεων στη μνήμη του, κάτι σχετικό με αυτό που οργανώνει από πολλά χρόνια το Σάλτσμπουργκ στη μνήμη του μεγάλου τέκνου του, του Μότσαρτ. Το θεωρούσα ευβοϊκό χρέος.
Με τον αρχιμουσικό, διευθυντή τότε της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, Ανδρέα Παρίδη και τον εκπρόσωπο του ΕΟΤ Δημ. Βλάχο πήγαμε στις 8 του Μάη 1960 στη Χαλκίδα και εξετάσαμε από κάθε πλευρά, προ πάντων ακουστικά, το κάστρο του Καράμπαμπα, που είχαμε κρίνει ως ενδεδειγμένο για μουσικές και καλλιτεχνικές γενικά εκδηλώσεις. Είχε βρεθεί ο καταλληλος χώρος, με ορισμένες εσωτερικές μικροδιευθετήσεις. Ο ΕΟΤ είχε συγκατατεθεί και το Υπουργείο Παιδείας, αρμόδιο τότε, ήτανε σύμφωνο να διαθέσει την κρατική ορχήστρα για μια πρώτη εκδήλωση. Μα τελικά δεν καρποφόρησε η πρωτοβουλία, δεν υπάρχει λόγος να πούμε εδώ το γιατί.
Κλείνουνε το 1979 τριάντα χρόνια από το θάνατο του Σκαλκώτα. Η γενέθλια πόλη του ας κάνει τώρα ότι δεν έγινε τότε".




Με αφορμή τα 60 χρόνια από το πρόωρο θάνατό του το 2009 παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη νέα έκδοση "Νίκος Σκαλκώτας- Ένας έλληνας Ευρωπαίος" Το μουσείο Μπενάκη εξέδωσε το βιβλίο αυτό ως φόρο τιμής στο συνθέτη που, παρά τη σύντομη ζωή του, μας κληροδότησε εκατό περίπου έργα υψηλής ποιότητας και παγκόσμιας αποδοχής. Στον τόμο συνεργάστηκαν 14 Έλληνες και ξένοι μουσικολόγοι, συνθέτες, μαέστροι, ιστορικοί, κριτικοί και μεταφραστές, υπό την εποπτεία του συνθέτη Χάρη Βρόντου, ο οποίος είχε και την καλλιτεχνική επιμέλεια της έκδοσης.
Πολύ ενδιαφέρον επίσης είναι το βιβλίο του Γιώργου Χατζινίκου (που υπήρξε φίλος του συνθέτη) με τίτλο «Νίκος Σκαλκώτας: Μια ανανέωση στη προσέγγιση της μουσικής σκέψης και ερμηνείας»
Ο δήμος Χαλκιδέων διοργάνωσε επίσης στις 4, 5 και 6 Σεπτεμβρίου 2009 το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Φιλαρμονικών, το οποίο ήταν  αφιερωμένο στο Νίκο Σκαλκώτα για τα 60 χρόνια από το θάνατό του.
Ο Ευβοέας Νίκος Σκαλκώτας, ένας από τους μεγαλύτερους μουσουργούς του 20ου αιώνα αναμφισβήτητα πλέον ανήκει στο πάνθεον των Μεγάλων. 
Στην ιδιαίτερη πατρίδα του όμως μπορούν και πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του ονόματος και του έργου του !!! 



Επιμέλεια ανάρτησης : Σοφία Μούτσου Λυκειάρχης - τ.δήμαρχος Στυρέων
Πηγές : Βικιπαίδεια, Τροφώνειο Ωδείο, Τάσου Ζάππα "Ευβοϊκά Β" 



Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2013

Πώς να φτιάξουμε τυρί στο σπίτι

Η δραστήρια Ομάδα Αλληλεγγύης Αλιβερίου διοργάνωσε με μεγάλη επιτυχία Σεμινάριο Παρασκευής Σπιτικού Τυριού στο Εργατικό Κέντρο Αλιβερίου στις 15 Δεκεμβρίου με μεγάλη συμμετοχή κατοίκων της ευρύτερης περιοχής, αφού φαίνεται ότι η πρωτοβουλία ενδιέφερε πολύ κόσμο που όχι μόνο φροντίζει τη διατροφή του αλλά και επιδιώκει να επιστρέψει στους παραδοσιακούς τρόπους παρασκευής των αγαθών του καθημερινού τραπεζιού.
Τις Γεύσεις της Εύβοιας εκπροσώπησε το μέλος μας κ. Σοφία Εφη Λουκα - Ταβέρνα Η ΦΛΟΓΑ από τον Αγιο Ιωάννη Αλιβερίου.


Ευχαριστούμε την κ. Εφη Λουκα για την ενημέρωση που μας έδωσε !!!!

σελίδα 1


σελίδα 2

Παρασκευή τυριού στην πράξη


ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΠΙΤΙΚΗΣ ΦΕΤΑΣ

σελίδα 1




Πολλά πολλά συγχαρητήρια στην Ομάδα Αλληλεγγύης Αλιβερίου 
για την εξαιρετική πρωτοβουλία της !!!!!!!!



Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2013

Λιρόπιτα, μια γλυκειά πίτα το χειμώνα

Από την κ. Σοφία Κόλλια - Κάρυστος

 
 
Η κολοκύθα κρύβει μια μεγάλη νοστιμιά μέσα από το σκληρό της κέλυφος.
Για μια νόστιμη γλυκιά πίτα παίρνουμε μια κολοκύθα και αφού την πλήνουμε, βγάζουμε το εξωτερικό της. Την κόβουμε σε κομμάτια, τόσο μεγάλα όσο, μπορούμε να τα πιάσουμε για να τρίψουμε στον τρίφτη, στην πλευρά που τρίβουμε το κρεμμύδι.

 
Αφού την τρίψουμε, την στοίβουμε καλά καλά και την αφήνουμε λίγη ώρα να στραγγίξει όλα της τα υγρά. Άλλες φορές μπορεί να είναι πιο μαλακή, άλλες πάλι πιο σκληρή, και σαν αποτέλεσμα δεν έχει τόσα πολλά υγρά. Επομένως, ανάλογα το κατά πόσο είναι "γινομένη" η κολοκύθα μας, γίνεται και η προσπάθεια αφαίρεσης των υγρών. Κατόπιν, σε αναλογία περίπου ενάμιση κιλό μείγματος, προσθέτουμε,
2 κουταλιές της σούπας λάδι,
3 κουταλιές της σούπας κανέλα,
5 κουταλιές της σούπας ζάχαρη.
καρύδι τριμμένο. 
Μια πλούσια αναλογία είναι το δοχείο του μούλτι μέχρι πάνω, όταν είναι άτριφτο.
2 κουταλιές ρύζι ψιλό. Σε άλλες περιοχές της Εύβοιας, προσθέτουν γλυκό τραχανά.
Επίσης τρίβουμε, ένα κουταλάκι γαρύφαλλο, και λίγο μοσχοκάρυδο.
Αφού πλάσουμε το μείγμα καλά καλά, απλώνουμε τα φύλλα.
Είτε τα φτιάχνουμε μόνοι-ες μας, είτε αγοράζουμε το φύλλο Κανάκι με λάδι, σε πράσινη συσκευασία.
Ανοίγουμε τον φούρνο να ζεσταθεί, και απλώνουμε ένα φύλλο. Το περνάμε με το πινέλο λάδι, βάζουμε μείγμα, περίπου τρεις κουταλιές της σούπας, το διπλώνουμε προσεκτικά σε μπαστούνι,και το βάζουμε σε καλά λαδωμένο ταψί.
Επαναλαμβάνουμε την διαδικασία, μέχρι να τελειώσει το μείγμα.
Αλείφουμε τα φύλλα πάλι με λάδι.
Επίσης, για καλύτερη όψη και τραγανή υφή στα φύλλα, κάνουμε το εξής.
Κτυπάμε ένα αυγό καλά καλά, και προσθέτουμε γάλα. Αφού το κάνουμε ένα ομοιογενές μείγμα, το περνάμε με το πινέλο καλά καλά πάνω στα φύλλα.

 
Η πίτα ψήνεται περίπου στους 160 βαθμούς για 40 περίπου λεπτά, ανάλογα τον φούρνο. Η όψη της πίτας είναι ο καλύτερος οδηγός για να την βγάλετε.
Αν χρειάζεται προσθέτετε λάδι και ξανά περνάτε τα φύλλα με το μείγμα του αυγού με το γάλα.
Όταν την βγάλουμε και κρυώσει λίγο, την κόβουμε σε κομμάτια και την βάζουμε σε πιατέλα.
Περιχύνουμε μέλι και πασπαλίζουμε με κανέλα και ζάχαρη.
Αν έχει περισσέψει κολοκύθια σε κομμάτια, τα βράζουμε με ζάχαρη και τα στολίζουμε στην πιατέλα.


ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ !

Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2013

Πεντανόστιμη πίτσα με μεράκι


Από την κ. Ειρήνη Τσιπτσή -  Αγδίνες βόρειας Εύβοιας 





Υλικά
Αλεύρι (τα έχω δοκιμάσει όλα, το καλύτερο το βρήκα στο ψιλικατζίδικο της γειτονιάς μου, μαλακού τύπου)
Μαγιά ωμή 
Λίγο λάδι απ' τις ελιές μου
Αλάτι
Λίγο ρίγανη 
και όλα αυτά τα ζυμώνουμε καλά για να φτιάξουμε τη ζύμη μας 
Για τα άλλα υλικά ...
Τυριά ότι σας αρέσουν - εγώ κάνω μίξη τυριών
Σάλτσα από φρέσκια ντομάτα
Για τη βάση φρέσκα μανιτάρια, ζαμπόν,μπέικον και πιπεριά
Αλλά.....
Η νοστιμιά νομίζω ότι οφείλεται στο μεράκι γι' αυτό που κάνω !!!!

Καλή επιτυχία

Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013

Αρνίσια παϊδάκια με πληγούρι και ξερά σύκα


Από το εστιατόριο "Στέκι των Δειπνοσοφιστών" στα Στύρα
Συνταγή του γνωστού σεφ Αντώνη Νέμετ που παρουσίασε το Στέκι των Δειπνοσοφιστών στον διαγωνισμό του Επιμελητηρίου Εύβοιας το 2013 για το "Πιάτο της Εύβοιας"


για καλύτερη ανάγνωση πατείστε στην εικόνα 


Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2013

Το παραμύθι της γιαγιάς Σταυρούλας


Από την κ. Ολυμπία Βογιατζή - Αγιος Ιωάννης Αλιβερίου
Το παραμύθι όπως ακριβώς τόλεγε η γιαγιά μου η Σταυρούλα η Αντωνάκαινα





Ο Γιάννης και η Μαρία

Μια φορά τσαι ένα καιρό ήτανε ένας άντρας τσαι μια γεναίκα τσαι είχανε μια κόρη που τη λέγανε Μαρία.. Όταν έφτασε η ώρα να παντρευτεί τη γύρεψε ένα καλό παιδί, που το λέγανε Γιάννη. Στα ρεβωνιάσματα τσει που τρώγανε τελείωτσε το κρασί τσαι είπε ο πατέρας στη Μαρία.
-Δε πας Μαρία στο κατώγι να φέρεις κρασί; Άντε να ευχηθούμε τα καλορίζικα!
Πήρε η Μαρία το μαστροπά τσαι κατέβηκε στο κατώγι. Η ώρα πέρναγε μα η Μαρία άφαντη. Δε φαινέτανε πουθενά. Άσε που κρύωνε το φαϊ.
-Πάω να δω είπε η μάνα της γιατί αργεί το παιδί. Κατέβηκε στο κατώγι τσαι τι να δει! Η Μαρία καθέτανε χάμω, έκλαιγε με μαύρο δάκρυ τσαι το κρασί χυνέτανε.
-Τι έχεις Μαρία μου γιατί κλαις τηνε ρώτηξε.
-Άχου μάνα μου, στραβή είσαι ; Δε λέπεις το τσεκούρι που ναι κρεμασμένο πάνω πο το βαρέλι; Άχου μάνα μου, αν κάναμε με το Γιάννη ένα παιδί τσαι το στέλναμε να φέρει κρασί τσαι πετε το τσεκούρι τσαι το σκότωνε; Τι θα κάναμε οι καψεροί μάνα μου;
Δε πρόλαβε να ποσώσει τα λόγια της τσαι άρχισε να ρεκάζει τσαι η μάνα της. Κάθησε χάμω τσαι κλαίγανε παραμπέρι.
Ο πατέρας στεναχουρεύτηκε που αργούσανε οι γυναίκες.
-Γιάννη παιδί μου, κάτσε να πα να δω τι τρέχει τσαι θα γυρίσω αμέσως.
Μόλις κατέβηκε τις είδε να κλαίνε τσαι τις ρώτηξε.
-Μπα σε καλό σας τι πάθατε τσαι κλαίτε στα καλά καθούμενα;
-Άχου άντρα μου, δε λέπεις το τσεκούρι πο πάνω πο το βαρέλι; Αν η Μαρία μας έκανε ένα παιδί τσαι το στέλναμε να φέρει κρασί τσαι πετε το τσεκούρι τσαι μας το σκότωνε, τι θα κάναμε οι καψεροί άντρα μου;
Μόλις τ΄ άκουσε ο πατέρας κάθισε τσαι τούνος χάμω τσ’ έκλαιγε μαζί τους.
Ο Γιάννης στεναχουρεύτηκε τσαι κατέβηκε ο μαύρος να δει τι συμβαίνει. Τους είδε αγκαλιασμένους να κλαίνε τσαι το κρασί να τρέχει ποτάμι του σκοτωμού.
-Μωρέ τι πάθατε ούλοι σας τσαι κλαίτε ρώτηξε τσαι έκλεισε τη κάνουλα πο το βαρέλι.
-Άχου Γιάννη μου, μίλητσε η Μαρία, αν είχαμε ένα παιδί, το στέλναμε να φέρει κρασί τσαι πετε το τσεκούρι τσαι το σκότωνε, τι θα κάναμε οι μαυροσάρηδες Γιάννη μου;
-Να τι θα κάνατε είπε ο Γιάννης. Έπιασε το τσεκούρι, το ξεκρέμασε πο το καρφί τσαι το έβαλε πίσω πο το βαρέλι.
-Ακούστε, τους είπε. Θα πάω ένα ταξίδι. Άμα βρω άλλους τρεις μουρλούς, θα γυρίσω πίσω να παντρευτώ τη Μαρία. Άνι όμως δε βρω, μη με περιμένετε. Να της δώσετε άλλονε.
Ξεκίνησε ο Γιάννης και περβάταγε μέχρι το βράδυ. Σταμάτησε σ΄ ένα χωριό τσαι πήγε σε ένα χάνι να τσοιμηθεί. Το χωριό είχε πανηγύρι τσαι άδειο δωμάτιο δε βρήκε. Τονε βάλανε μαζί με άλλονε. Το πρωί ξύπνησε από ένα θόρυβο. Άνοιξε τα μάτια τσαι τι να δει. Ο άλλος είχε κρεμάσει το παντελόνι σε μια καρέκλα, έπαιρνε παραμάζεμα τσαι σάλταγε να μπει μέσα στο παντελόνι.
-Τι κάνεις ρε Χριστιανέ μου;
-Δε λέπεις; Θέλω να φορέσω το παντελόνι μου.
-Α μαύρε κουτρούλη. Στα χέρια το πιάνουνε τσαι το φορούνε τσαι του έδειξε πως. Μετά κούνησε το τσεφάλι, πλήρωσε τσαι έφυγε.
Το μεσημέρι έφτασε σε ένα χωριό. Καθώς περβάταγε, είδε σε ένα σπίτι μια γεναίκα ανεβασμένη στη σκεπή να τραβάει ένα σκοινί που ήτανε δεμένη μια γελάδα. Ντε, ντε της φώναζε τσαι δώστου τη τράβαγε να τηνε ανεβάσει στα κεραμίδια.
-Τι κάνεις του χάμω της φώναξε, θα το πνίξεις το ζο.
-Θέλω να το ταϊσω, του είπε.
Δίνει ένα σάλτο, ανεβαίνει τσαι τούνος στα τσεραμίδια. Μάνι – μάνι ξερίζωσε μερικά χερόβολα χορτάρι τσαι το πέταξε καταγής, μπροστά στη γελάδα.
-Έτσι ταϊζουνε τη γελάδα κυρά μου της είπε τσαι έφυγε σκεφτικός.
Τονε πήρε το βράδυ όταν έφτασε σε ένα άλλο χωριό και έψαχε να βρει κάπου να ξημερώσει. Περβάταγε στους δρόμους δεν άκουγε τσιμουδιά και ψυχή δε φαινέτανε πουθενά.
-Περίεργο είπε. Δε ζούνε άνθρωποι δω χάμω; Πήγε παραπέρα, τίποτες. Είναι κανείς εδώ; Φώναζε. Απόκριση δεν έπαιρνε. Κάποια στιγμή, έφτασε έξω πο το χωριό. Είδε κόσμο μαζεμένο τσαι άκουσε κλάματα. Ζύγωσε κοντά τσαι τι να δει. Ούλοι τούνοι, γύρω πο ένα πηγάδι, κρατάγανε κουβάδες, τους ρίχνανε μέσα, τους γεμίζανε νερό τσαι το αδειάζανε χάμω. Τσαι δώστου πάλι απ την αρχή και δώστου κλάματα και ρεκάρες.
-Τι κάνετε δω μαζεμένοι τσαι κλαίτε;
-Άσε μας ρε άνθρωπε στον πόνο μας. Δε λέπεις τι γίνεται; Έπεσε το φεγγάρι στο πηγάδι τσαι πνίγεται τσαι θέλουμε να το σώσουμε.
-Ρε είστε τελείως μουρλοί; Το φεγγάρι είναι ψηλά στον ουρανό, για τηράχτε πάνω. Τούνος είναι ο ίσκιος του.
-Το γλυτώσαμε το φεγγάρι, άρχισαν να φωνάζουν ούλοι μαζί τσαι πιάσανε το χορό.
Ο Γιάννης κούνησε πάνω κάτω το τσεφάλι του τσ’ έφυγε.
Γύρισε πίσω στο χωριό της Μαρίας τσαι παντρευτήκανε.
Έτσι ζήσανε αυτοί καλά τσαι εμείς καλύτερα.





Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2013

Παλαμίδα στιφάδο


Από την κ. Μαρία Ρούπα - Ραπταίοι Μεσοχωρίων

Καθώς πλησιάζουμε σιγά-σιγά στα Χριστούγεννα και κατά τηνΟρθόδοξη εκκλησιά μας από τις 15 Νοεμβρίου ξεκινά και η νηστεία των Χριστουγέννων και τελειώνει στις 17 Δεκεμβρίου.
Στη νηστεία των Χριστουγέννων επιτρέπετε να τρώμε ψάρι κάθε μέρα εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.
Η παλαμίδα στιφάδο είναι μια σπεσιαλιτέ που φτιάχνουμε πολύ στο χωριό μου, τους Ραπταίους.




ΥΛΙΚΑ:
1 παλαμίδα περίπου ένα κιλό (αν βρούμε τουνάκι ακόμα καλύτερα γιατί έχει πιο ωραίο κρέας)
1 ½ κιλό κρεμμύδια για στιφάδο
3 σκελίδες σκόρδο
2-3 ντομάτες περασμένες στον τρίφτη
1 κουταλιά της σούπας πελτέ
2-3 φύλλα δάφνη
1 μικρό ξύλο κανέλα
4-5 κόκκους μπαχάρι
1 ποτήρι ελαιόλαδο
1 ποτήρι του κρασιού ξύδι
Λίγο ρίγανη
Αλάτι-πιπέρι
(προαιρετικά αν θέλουμε μπορούμε να ρίξουμε και λίγο λευκό κρασί)

ΕΚΤΕΛΕΣΗ:

Καθαρίζουμε την παλαμίδα από τα εντόσθια και το κεφάλι,την πλένουμε καλά και την κόβουμε σε χοντρές φέτες τη βάζουμε σε μία λεκάνη μενερό και ξύδι και την αφήνουμε περίπου μία ώρα. Την βγάζουμε από το νερό καιτην βάζουμε σε τρυπητό να στραγγίσει καλά.
 Σε μία κατσαρόλα ρίχνουμε το ελαιόλαδο και μόλις κάψειρίχνουμε τα κρεμμύδια και το σκόρδο τα τσιγαρίζουμε λιγάκι γυρίζοντας την κατσαρόλα, ρίχνουμε την ντομάτα τον πελτέ διαλυμένο σε ένα ποτήρι χλιαρό νερό,το ξύδι, τα μπαχαρικά, τη δάφνη τη ρίγανη και αλάτι-πιπέρι, συμπληρώνουμε με χλιαρό νερό να μισοσκεπάζει τα κρεμμύδια και αφήνουμε να πάρει δύο βράσεις.
Βάζουμε τα κομμάτια της παλαμίδας πάνω από τα κρεμμύδια, σκεπάζουμε την κατσαρόλα και σιγοβράζουμε για 30-35 λεπτά περίπου να μαλακώσουν τα κρεμμύδια.
Δεν ανακατεύουμε τα φαγητό με κουτάλι για να μη μας λιώσουν τα κρεμμύδια και το ψάρι.
Μόνο γυρίζουμε κυκλικά την κατσαρόλα μία δύο φορές να μην μας κολλήσουν.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!!!!!

Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2013

Μύθοι και θρύλοι της Εύβοιας : Το τουλουμάτσι


Γράφει ο κ. Γιώργος Μπαμπαλής - Χαλκίδα
Η αληθινή αυτή ιστορία εξελίχθηκε στην περιοχή των χωριών της Κύμης στη δεκαετία του 1960.

Για καλύτερη ανάγνωση πατείστε πάνω στην κάθε φωτογραφία

σελ. 1.

σελ.2

σελ.3

σελ.4



Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2013

Δρόμοι της ομορφιάς, ηλιόστρατες της Χαλκίδας




Από τον κ. Γιώργο Μπαμπαλή - Χαλκίδα

Είναι η ώρα που αλλάζουν κατεύθυνση τα νερά στον πορθμό του Ευρίπου.
Κάθησα αρκετή ώρα παραπάνω στο γραφείο μου, κοιτάζοντας μαγεμένος τη θέα από το παράθυρο. Γίνομαι παιδί κι αισθάνομαι την ανάγκη να γράψω, όσα βλέπω, σαν έκθεση, όπως στα μαθητικά μου χρόνια.  Περιγράφω μερικές σκηνές, όσο είναι δυνατόν ανα τις αποδόσει η φτωχική μου πένα.
- Τα νερά στην απέναντι πλευρά προς τον Καράμπαμπα , κυλούν ήρεμα προς το νοτιά και μόνο όταν φτάνουν στη γέφυρα συνωθούνται και στροβιλίζονται. Τα νερά στην προσκείμενη ευβοϊκή πλευρά κυλούν λιγότερο ήρεμα προς το βοριά, γιατί έχουν περάσει τη δοκιμασία της διέλευσης του στενωπού της γέφυρας. Οσο για τα νερά στη μέση του ρεύματος έχουν τρελλαθεί. Αυτά που κυλούν βόρεια συγκρούονται με αυτά που κυλούν νότια σχηματίζοντας κυκλικές δίνες, μερικές ήρεμες, ένας επίπεδος κύκλος- λάδι καταμεσίς του ρεύματος, μερικές ανήσυχες να τρέχουν γύρω γύρω κυκλικά σε τρελλό χορό, μερικές εντελώς ταραγμένες, με έντονους κυματισμούς και αφρισμένα βουναλάκια, μια ανορθόγραφη θαλασσοταραχή στη γύρω ήρεμη θάλασσα. 

- Ένα κοπάδι σαρδέλες, πολύ κοντά στην προκυμαία, κάτω από το γραφείο μου οδεύουν αργά προς το βοριά. Είναι εύκολο να τις διακρίνεις, γιατί κάθε τόσο πετάγονται ένα τι έξω από το νερό και ξαναπέφτουν δημιουργώντας πρόσκαιρο κυματισμό. Μερικές κολυμπούν ακριβώς πάνω στην επιφάνεια του νερού δημιουργώντας για λίγα μέτρα ένα αφρισμένο αυλάκι. Κακό δικό τους. Δεν τις αντιλήφθηκα μόνο εγώ αλλά κι ένας γλάρος που απότομα βούτηξε και έπιασε μια. Ενας μόνο είπα; Και δεύτερος και τρίτος και τέταρτος και ολάκερο σμήνος από γλάρους μαζεύτηκε στη στιγμή και όρμησε στις σαρδέλες. Μερικοί κατάφερναν με την πρώτη βουτιά να πιάσουν τη σαρδέλα τους και αμέσως σηκώνονταν στον αέρα χαρούμενοι,με το τρόπαιό τους στο ράμφος τους, άλλοι αποτύγχαναν στην προσπάθειά τους και κάθονταν για λίγο στον αφρό, μέχρι να σηκωθούν και να ξαναεπιχειρήσουν. Για αρκετή ώρα τους έβλεπαν να σηκώνονται και να βουτούν. Και σιγά σιγά το κοπάδι με τις σαρδέλες και το σμήνος με τους γλάρους ξεμάκραινε προς το βοριά.
- Ένα τουριστικό λεωφορείο σταθμεύει στην απέναντι πλευρά πριν από την πλαζ «Αστέρια». Κατεβαίνουν ένα σωρό άνθρωποι και στέκονται στα κάγκελα της προκυμαίας. Προφανώς θαυμάζουν το φαινόμενο της παλίρροιας, της αλλαγής της φοράς των νερών αλλά και την ομορφιά της παραλαίας της Χαλκίδας από τη γέφυρα μέχρι το Κόκκινο σπίτι και ακόμα πιο πέρα, το Φάρο της κακής Κεφαλής μέχρι και την Αρτάκη.
- Ένα ιστιοφόρο, με κατεβασμένα τα πανιά, έρχεται από το βοριά, πλησιάζει σιγά σιγά την παραλία, μανουβράρει και αράζει στο κρηπίδωμα λίγο πιο πάνω από μένα. Δένει το παλαμάρι στη δέστρα και οι επιβαίνοντες αποβιβάζονται. Σε λίγο απολαμβάνουν τον καφέ τους σε κάποια από τις παραλιακές καφετέριες.
- Ένα ταχύπλοο πέρασε κάτω από τη γέφυρα και διασχίζει ταχύτατα καταμεσίς το ρεύμα αφήνοντας πίσω του ένα αφρισμένο αυλάκι. Δυο τρεις γλάροι που λικνιζόντουσαν αμέριμνα στα κύματα πετάγονται απότομα στον αέρα προσπαθώντας να συνειδητοποιήσουν ποιό τέρας πέρασε από δίπλα τους.
- Μια ομάδα αγοριών απέναντι με τα κανό τους κωπηλατούν προς τα νότια, χωρίς ανταγωνισμό,έτσι για τη χαρά της άθλησης, για την αγάπη της θάλασσας. Αρκετά μακριά από τη γέφυρα αλλάζουν κατεύθυνση, έρχονται προς το μέρος μου και συνεχίζουν προς το βοριά.Φτάνουν μέχρι τ'αυτιά μου οι χαρούμενες φωνές και οι αστεϊσμοί τους.
- Ενας ερασιτέχνης ψαράς έχει αράξει με το καλάμι τους ακριβώς από κάτω και έχει ρίξει το αγκρίστρι με το δόλωμα στη θάλασσα. Το τραβά και διακρίνω ένα σπάρο να ασημοκοπά στην άκρη της πετονιάς. Τον πιάνει στα χέρια του, τον κοιτά καλά καλά, ξαγκιστρώνει και τον ρίχνει στον κουβά με το θαλασσινό νερό που έχει δίπλα του. Ξαναδολώνει και ξαναρίχνει το αγκίστρι. Σήμερα άρχισε καλά το ψάρεμα. 
- Μια παρέα τριών ομηλίκων μου, ο ένας γνωστός μου, βαδίζει με γρήγορο βήμα κατά μήκος της προκυμαίας. Κάνουν το περπάτημά τους, την απογευματινή γυμναστική τους, αναπνέοντας το ιώδιο, ακούγοντας τον φλοίσβο του νερού, απολαμβάνοντας την ομορφιά του τοπίου. Θα ήθελα να ήμουν μαζί τους.
- Ένα ερωτευμένο ζευγαράκι κάθεται στο παγκάκι, στην άκρη της προκυμαίας, ακριβώς πάνω από το νερό και απολαμβάνει το ηλιοβασίλεμα. Σε κάποια στιγμή σηκώνονται, ο νεαρός  βγάζει τη φωτογραφική μηχανή και αποθανατίζει την καλή του, ίδια νεράιδα της θάλασσας, όπως προβάλλεται στα γαλανά νερά, ίδιο ασέρι του ουρανού, καθώς ο ήλιος χρυσώνει τα μαλλιά της. Δεν ξέρω αν είναι Χαλκιδαίοι ή περαστικοί. Νοιώθω όμως ότι αυτή η φωτογραφία θα είναι μια ξεχωριστή ανάμνηση της ζωής τους. 

- Μαγεύτηκα από το ηλιοβασίλεμα. Καθώς ο ήλιος κατεβαίνει για να ακουμπήσει το απέναντι βουνό, το Χτύπα, και οι ακτίνες του διασχίζουν πλάγια τον κόλπο του Ευβοϊκού, ένα φωτεινό ποτάμι, ένας χρυσαφένιος χείμαρρος σχηματίζεται μέσα στο νερό, από την κοντινή μου ακτή μέχρι την απέναντι, που η αντηλιά του σου θαμπώνει τα μάτια και σου αιχμαλωτίζει το μυαλό. Το αντίστοιχο φαινόμενος της νύχτας που οφείλεται στο φεγγάρι το λέμε φεγγαρόδρομο ή δρόμο της αγάπης. Εδώ θα το διακινδυνεύσω, αυτό το φαινόμενο της ημέρας, που απλώνεται στα μάτια μου, να το ονομάσω ηλιόστρατα - λιόστρατα ή δρόμο της ομορφιάς.
- Πανέμορφη Χαλκίδα, κόσμημα της Ελλάδας, στολίδι του κόσμου μας, μας χαρίζεις τόσο απλόχερα τις ομορφιές σου και εμείς πολλές φορές σε πληγώνουμε και σε καταστρέφουμε. Γιατί;

Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2013

Ρεβυθάδα στο πήλινο


Από την κ. Σοφία Εφη Λούκα - Ταβέρνα Η ΦΛΟΓΑ Αγιος Ιωάννης Αλιβερίου 




Υλικά
500 γρ. ρεβίθια
2 κρεμμύδια ξερά κομμένα σε λεπτές φέτες
1 φλιτζάνι του τσαγιού ελαιόλαδο
1 κουταλιά της σούπας αλάτι
φρεσκοτριμμένο πιπέρι
2 φύλλα δάφνη
Λίγη μαγειρική σόδα για το μούλιασμα των ρεβυθιών
1 φλιτζάνι του τσαγιού αλεύρι

Εκτέλεση

Μουσκεύετε τα ρεβίθια σε άφθονο νερό στο οποίο έχετε διαλύσει λίγη σόδα, για 8 ώρες τουλάχιστον. Τα ξεπλένετε, τα στραγγίζετε και τα τρίβετε για να φύγουν οι φλούδες τους.
Αδειάζετε μέσα σε πήλινο σκεύος με καπάκι τα ρεβίθια και προσθέτετε τα κρεμύδια, το ελαιόλαδο, το αλάτι, το πιπέρι και τα φύλλα δάφνης. Ρίχνετε νερό τόσο όσο να σκεπαστούν καλά τα ρεβίθια και να περισσεύει νερό από πάνω τουλάχιστον 4 εκατοστά.
Κλείνετε με το καπάκι και σφραγίζετε με ζυμάρι που φτιάχνετε ως εξής: σε ένα μπολ αναμειγνύετε αλεύρι και νερό ώστε να πάρετε μια πολύ μαλακή ζύμη, την οποία απλώνετε γύρω από το καπάκι του πήλινου τσουκαλιού για να μη διαφεύγει καθόλου ο ατμός.
Βάζετε το πήλινο σκεύος στο φούρνο και ψήνετε στους 200 °C για 15’ - 20’. Κατόπιν χαμηλώνετε τη φωτιά στους 140 - 150 °C και ψήνετε το φαγητό για 5-6 ώρες ακόμη.

Καλή επιτυχία !!!

Τρίτη 29 Οκτωβρίου 2013

Σπιτικό ψωμί απ' τα χέρια της μάνας


Η ανάρτηση αφιερώνεται στη σπουδαία μάνα και νοικοκυρά κ. Μαρία Αλούκου από τα Κάψαλα της Εύβοιας.
Ο γιός της κ. Κώστας Αλούκος μας έστειλε τις θαυμάσιες αυτές φωτογραφίες από την ετοιμασία του σπιτικού μοσχοβολιστού ψωμιού στον παραδοσιακό φούρνο της κ. Μαρίας. 



Οι στίχοι του ποιητή Γ. Σαραντάκου ταιριάζουν σ' αυτές τις φωτογραφίες !!!


"Τα χέρια της μάνας σου
ξέρουνε να ζυμώνουν ατέλειωτες σκάφες αλεύρι.
Αν στρώσεις κάτω τα χιλιάδες ψωμιά
θα γίνουν δρόμοι με άσπρες, στρογγυλές πλάκες
που θα διασχίζουν όλη τη γη.




Τα χέρια της μάνας σου γίναν κουτάλια
να σε χορτάσουν,
γίναν κουπιά που λάμνουν στη θάλασσα
να σε βρουν, όπου πας. "


Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013

Ραβανί παραδοσιακό


Από τη κ. Σταυρούλα Δροσάτου - Αλιβέρι Εύβοιας


Φτιαγμένο για μια όμορφη επέτειο
με προσθήκη σπιτικής κρέμας σαντιγύ !!! 


ΥΛΙΚΑ
6 Αυγά
1 Φλιτζάνι τσαγιού ζάχαρη
1 Φλιτζάνι τσαγιού σιμιγδάλι ψιλό
1 Φλιτζάνι τσαγιού αλεύρι ΑΠ
Ξύσμα λεμονιού
4 Κουταλάκια της σούπας γάλα (φρέσκο)
1 Κουταλάκι γλυκού μπέικιν
1 Βανίλια

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Χτυπάμε τα ασπράδια μαρέγκα, μετά ρίχνουμε μέσα τους κρόκους, τη ζάχαρη, το γάλα, τη βανίλια, το ξύσμα μπέικιν, το σιμιγδάλι και στο τέλος το αλεύρι σιγά σιγά ανακατεύοντας σταθερά.
Βάζουμε το μείγμα σε ταψί 22Χ34.
Το ψήνουμε στους 180C για 45 λεπτά

Σιρόπι (5 λεπτά)
2 1/2 Φλιτζάνι τσαγιού ζάχαρη
2 1/2 Φλιτζάνι τσαγιού νερό
Λίγο χυμό λεμονιού
Μισό βιτάμ στο τέλος να λιώσει όχι να βράσει.

Βράζω το σιρόπι για 5 λεπτά από τη στιγμή που θα πάρει βράση.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ !!!


Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2013

Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2013

Παραδοσιακό λικέρ κούμαρο


Από την κ. Σοφία Μούτσου - τ. δήμαρχο Στυρέων Εύβοιας

Τα κούμαρα αυτό το υπέροχο άγριο φρούτο των βουνών της Εύβοιας, γίνονται ένα πολύ ωραίο λικέρ. Τα μαζεύουμε αρχές του χειμώνα όταν είναι κατακόκκινα και ώριμα. Προσοχή να είναι γλυκά και όχι λιωμένα γιατί τότε έχουν δυσάρεστη γεύση και έχει αρχίσει η σήψη τους.
Το λικέρ αυτό ανήκει στα παλιά παραδοσιακά ροσόλια. Η ωρίμανσή του απαιτεί υπομονή από μέρους μας γιατί σαν άγριο φρούτο έχει τους δικούς του χρόνους ζύμωσης αλλά είναι εξαιρετικό !!!
Αυτό το λικέρ γίνεται μόνο με τσίπουρο ή ρακί χωρίς αρώματα.
Πέρα όμως από το γευστικότατο αυτό λικέρ τα κούμαρα μας δίνουν και ρακί. Εάν υπάρχει η δυνατότητα απόσταξης μπορούμε να κάνουμε ρακί από κούμαρο που συνηθίζεται σε ορισμένα μέρη της Ελλάδας.




ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ
1 κιλό κούμαρα ώριμα και γλυκά
1 λίτρο τσίπουρο χωρίς αρώματα 25 vol (όχι δυνατότερο γιατί το φρούτο καλύπτεται)
500 γραμμ. ζάχαρη

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Πλένουμε καλά τα κούμαρα, τα στεγνώνουμε απαλά να μην τα λιώσουμε. Εν συνεχεία τα βάζουμε σε καθαρή γυάλα, ρίχνουμε τη ζάχαρη και συμπληρώνουμε με το τσίπουρο. Κλείνουμε καλά τη γυάλα βάζοντας στο καπάκι ένα χαρτί (προσοχή όχι αεροστεγώς γιατί πρέπει να παίρνει λίγο αέρα).
Εδώ μπορούμε να κάνουμε δύο τρόπους. Η το βάζουμε στον ήλιο για 15 μέρες οπότε η ζύμωση γίνεται γρηγορότερα και το ποτό μας θα πάρει πιο διαυγές πορτοκαλί χρώμα, ή θα το βάλουμε στο σκοτάδι οπότε θα πάρει πιο σκούρο χρώμα και πιο βαθειά γεύση. Και στις δυο περιπτώσεις ανακινούμε τακτικά τη γυάλα απαλά να λιώνει η ζάχαρη.
Και στις δύο περιπτώσεις θέλει 2 μήνες να μείνει στη γυάλα. Οσο περισσότερο μένει στη γυάλα τόσο καλύτερα ωριμάζει !!!
Ανοίγουμε, σουρώνουμε καλά με διηθητικό χαρτί φίλτρο καφέ τουλάχιστον 3 φορές και παίρνουμε ένα θαυμάσιο λικέρ.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Προσωπικά όσα λικέρ γίνονται με σιρόπι δεν μου αρέσουν. Μπορεί να ετοιμάζονται πιο γρήγορα αλλά η ζύμωση γίνεται με τεχνητό τρόπο και δεν απελευθερώνονται όλα τα αρώματα του φρούτου.



ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ !!!!