Σκωπτικές ιστορίες των Θεοφανίων από την Εύβοια

Ο Ντελιγκανής και το πάθημά του

Από τα τέλη του 19ου αιώνα όλα τα μέρη της χώρας δημιουργούν τις νέες, δικές τους παραδόσεις. Μία απ’ αυτές που σχετίζεται με τα Θεοφάνεια διέσωσε και ο Τάσος Παπαποστόλου, με τον Ντελιγκανή, έναν άντρα μεγαλόσωμο που ζούσε στους Ωρεούς της Εύβοιας.

Ο Ντελιγκανής, που όλοι τον αποκαλούσαν Ποδάρια, για τα μεγάλα μακριά του πόδια, θέλησε μια χρονιά να πιάσει τον Σταυρό που έριχνε ο παπάς από την ψαρόσκαλα του χωριού στη θάλασσα. Δεδομένου δε, ότι κάθε χρόνο γινόταν ολόκληρη μάχη για το ποιος θα πιάσει πρώτος το Σταυρό, γεγονός που ο Ποδάριας θεωρούσε αντικανονικό και βλάσφημο για τη θρησκεία, ήρθε σε συνεννόηση με τον παπά να τον βοηθήσει να πιάσει εκείνος τον Σταυρό και τα λεφτά που θα μάζευε θα τα παραχωρούσε στην εκκλησία του χωριού.
Ο παπάς συμφώνησε και, όταν έφτασε η μέρα, ακολούθησε πιστά τις οδηγίες του Ποδάρια που του φώναζε «Στα βαθιά, παπά! Στα βαθιά, παπά!», προκειμένου να μην μπορέσουν οι υπόλοιποι να φτάσουν ως εκεί. Με τη φράση «Εν Ιορδάνη», ο Σταυρός ρίχτηκε στη θάλασσα και ο Ποδάριας πέφτοντας στο νερό πρώτος έκανε μεγάλο πάταγο. Όμως το μακρύ σώβρακο που φορούσε φούσκωσε τόσο πολύ που δεν του επέτρεπε να κινηθεί. Έτσι, ακινητοποιημένος όπως ήταν, άρχιζε να βουλιάζει και να βγάζει μπουρμπουλήθρες από το στόμα.
Το αποτέλεσμα ήταν ο Σταυρός να χαθεί γιατί και οι υπόλοιποι έσπευσαν να τον βοηθήσουν.
Όσο για τον ιερέα, το φύσαγε και δεν κρύωνε, αφού, αντί να εισπράξει, αναγκάστηκε να πληρώσει για να αντικαταστήσει τον Σταυρό!

Αγιασμός στα Μεσοχώρια Καρυστίας 

Παλαιότερα και σύμφωνα με την παράδοση την παραμονή των Θεοφανίων οι ιερείς συνοδευόμενοι από τον νεωκόρο ή κάποιο μικρό παιδί γύριζαν και "άγιαζαν" τα σπίτια. Οι νοικοκυρές πάντα φρόντιζαν να λάμπουν από πάστρα τα σπίτια για να καλοδεχτούν τον ιερέα με τον Αγιασμό και συνηθιζόταν να δίνουν και κάποιο χρηματικό ποσό, ανάλογα με τη δυνατότητά τους, στον ιερέα που επισκεπτόταν το σπιτικό τους. Για κάποιους φτωχούς ιερείς μικρών χωριών τα παλιά χρόνια αυτό το "κάτι" που τους έδινε ο κόσμος την παραμονή των Θεοφανείων συμπλήρωνε το πενιχρό εισόδημά τους...

Σχετική είναι και η παρακάτω ιστορία που έγινε στα Μεσοχώρια Καρυστίας γύρω στο 1930 όπως λέγεται στην προφορική παράδοση του χωριού.

Κάποια φορά στα Μεσοχώρια, ένα χωριό γνωστό για τους έξυπνους και χωρατατζήδες κατοίκους του, την παραμονή των Θεοφανείων ο παπάς του χωριού γύριζε και "άγιαζε" τα σπίτια. Φτάνει και στο σπίτι μιας χήρας όπου βρήκε μόνο το Γιάννη τον δωδεκάχρονο γιό της ενώ η ίδια έλειπε. Ο παπάς ανησύχησε όταν είδε ότι έλειπε η νοικοκυρά του σπιτιού ... κι άρχισε να ψέλνει...κάνοντας τον εξής διάλογο με το παιδί :

-Εν Ιορδάνη.... πού 'ν η μάνα σου ρε Γιάννη;

- Στο ποταμό και πλένει.

- Βρε την καταραμένη

τέτοια μέρα και να πλένει; 

-Παπά μου έχει κι ένα δεκάρι

κει ποκάτω στο συρτάρι.

- Α την ευλογημένη

ας είν' καλά κι ας πλένει....

Επιμέλεια : 

Σοφία Μούτσου

Λυκειάρχης - τ. Δήμαρχος Στυρέων