Χρόνια πολλά! Να τα πούμε;

Με Κάλαντα των Στύρων και των Καψάλων
με μικρές παραλλαγές και στα άλλα χωριά του πρώην δήμου Στυρέων


Ο περίφημος πίνακας του Λύτρα "Κάλαντα" 1837

Στα μέρη μας τούτες τις άγιες μέρες πριν έρθει η παγκοσμιοποίηση να χαλάσει ότι όμορφο μας παρέδωσε η λαϊκή ψυχή τα παιδιά έβγαιναν συντροφιές συντροφιές, χτυπούσαν τις πόρτες των γειτόνων σ' όλο το χωριό και με αυτοσχέδια μουσικά όργανα έψαλλαν τα τοπικά κάλαντα.
Οι νοικοκυραίοι τα καλοδέχονταν και τα φίλευαν εκτός από νομίσματα, όσοι είχαν βέβαια, και καλούδια του σπιτιού πορτοκάλια, καρύδια, σύκα ξερά, αμύγδαλα, γλυκά των ημερών.
Το χωριό γέμιζε παιδικές χαρούμενες φωνές και οι μυρωδιές από τα παραδοσιακά γλυκίσματα και φαγητά που ετοίμαζαν οι νοικοκυρές ξεχύνονταν παντού δίνοντας το μοναδικό χρώμα των Χριστουγέννων στη νότια Καρυστία.
Τα όμορφα τοπικά μας κάλαντα που έχουν σχεδόν ξεχαστεί σήμερα είναι :

Χριστούγεννα πρωτούγεννα πρώτη γιορτή του Χρόνου
για βγείτε, δείτε, μάθετε που ο Χριστός γεννιέται
γεννιέται κι’ αναθρέφεται με μέλι και με γάλα
το μέλι τρων οι άρχοντες το γάλα οι αφεντάδες
και το μελισσοχόρταρο το τρώνε οι κυράδες.
Ανοίχτε τα σεντούκια σας τα κατακλειδωμένα
και δώστε μας τον κόπο μας απ’ το χρυσό πουγγί σας.
Αν είστε από τους πλούσιους φλουριά μη τα λυπάστε,
αν είστε από τους δεύτερους τάλλαρα και δραχμίτσες
κι’ αν είστε απ’ τους πεντάφτωχους ένα ζευγάρι κότες
Και σας καληνυχτίζουμε πέστε να κοιμηθείτε
ολίγον ύπνον πάρετε και ευθύς να σηκωθείτε
στην εκκλησιά να τρέξετε μ’ όλη την προθυμία
και του Χριστού ν’ ακούσετε την Θεία λειτουργία.
Και του Χρόνου και εις έτη πολλά.

Όταν τα παιδιά που έλεγαν τα κάλαντα δεν έμεναν ευχαριστημένα από το νοικοκύρη, ή όταν δεν τους άνοιγαν την πόρτα, τα λόγια ήταν σκωπτικά:
Αφέντη μου, στην κάπα σου χίλιες χιλιάδες μέρες,
άλλες γεννούν, άλλες κλωσούν, άλλες αυγά μαζώνουν...
κι άλλα διάφορα σκωπτικά ανάλογα με τη φαντασία των παιδιών και τα "κουσούρια" του σπιτιού....



Καλά Χριστούγεννα με υγεία και χαρά
όση περισσότερη μπορούμε να δώσουμε
και να πάρουμε τούτες τις μέρες !!! 

ΣΗΜ. Τα παραδοσιακά μας κάλαντα έχουν καταγράψει και έχουν διασώσει στα έργα τους οι Χρήστος Μητροπέτρος (1990) και Ευάγγελος Γλυκός (2000).


Από το Ιστολόγιο http://sofia-moutsou.blogspot.gr/ της κ.Σοφίας Μούτσου τ. Δημάρχου Στυρέων